کلیات خمسه نظامی

معرفی کتاب کلیات خمسه نظامی:

کتاب خمسه نظامی همانطور که از نام کتاب مشخص است نوشته شده توسط نظامی گنجوی است. نظامی گنجوی یکی از مشهور ترین و معروف ترین عضوهای ادبیات و شعر فارسی است که از او با عنوان بزرگ و پیشوای داستان سرایی در زبان فارسی یاد می شود. کتاب خمسه نظامی یا کتاب پنج گنج نظامی عنوان پنج مثنوی بلند است که در زیر مجموعه ی این نام قرار می گیرند و در حیطه ی داستان های غنایی ادب فارسی جای می گیرد.

درباره ی کتاب کلیات خمسه نظامی:

جمال الدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی متخلص به نظامی گنجه ای یا گنجوی زاده شده ی شهر گنجه در سال 535 و درگذشته ی همان شهر در سال 607-612 است. نظامی یکی از شاعرین و داستان سرایان ایرانی در قرن ششم هجری قمری به حساب می آید که آثار او جز شاهکارهای زبان و ادب فارسی به شمار می آید. نویسنده ی کتاب کلیات خمسه نظامی از سخنورانی است که مانند سعدی و فردوسی توانسته بود راه خود را پیدا کند و روش و سبک و سیاق مخصوص به خود را داشته باشد. زمانی که نظامی را بدلیل به نظم در آوردن کتاب خمسه نظامی پیشوا و پدر داستان سرایی می دانیم دلیلش آن نیست که قبل از نظامی داستان سرایان دیگری نبوده اند و قدم اول را او گذاشته است‚ بلکه دلیلش این است که او توانسته شعر تمثیلی را به والا ترین جایگاه خود برساند. یکی از ویژگی های دیگری که شاعر کتاب کلیات خمسه نظامی داشته است انتخاب کلمات و الفاظ مناسب و همینطور ساخت ترکیب های خاص معانی و موضوعات جدید و دلنشین و به تصویر کشیدن جزئیات ‚ با زیبایی هر چه تمام تر در توصیف و القای داستان به خواننده است. کتاب خمسه نظامی که شاهکار و حاصل عمر او می باشد به پنج مثنوی تقسیم می شود:

هفت پیکر: (بهرام نامه هفت گنبد) که در قالب خفیف مسدس مخبون مقصور و محذوف است و در 5136 بیت در رابطه با سرگذشت بهرام گور به نظم در آورده شده است.

اسکندر نامه: که در قالب متقارب مثمن مقصور و محذوف است که در 10500بیت به نظم در آمده و تقسیم به دو بخش شرفنامه و اقبالنامه است.

لیلی و مجنون: که در 4700 بیت سروده شده که قالب آن نیز هزج مسدس اخرب مقبوض مقصور و محذوف است.

مخزن الاسرار: در باب اخلاق و مواعظ و حکمت که مشتمل بر 20 مقاله در حدود 2260 بیت است.

خسرو وشیرین: در قالب هزج مسدس مقصور و محذوف است که مشتمل بر 6500 بیت است.